Hình thức tự trồng rau sạch tại nhà đang dần trở nên phổ biến đặc biệt với ai sống ở đô thị. Mô hình này được gọi là hệ thống Aquaponics và dĩ nhiên có rất nhiều lợi ích nó mang lại cho cuộc sống mỗi gia đình. Nhưng để lắp đặt hệ thống trồng rau thủy canh tại nhà dù không phải chuyện quá khó khăn tuy nhiên bạn cũng cần đến những tip hướng dẫn cách xây dựng một hệ thống Aquaponics trong nhà.
Thuật ngữ Aquaponics vốn được ghép từ Aquaculture – nuôi trồng thuỷ sản và Hydroponics – trồng cây thuỷ canh trong môi trường khép kín với sự tham gia của hệ vi sinh vật. Mô hình Aquaponics được đánh giá là phương pháp canh tác bền vững, góp phần bảo vệ môi trường cũng như cung cấp bữa ăn chất lượng hơn trong thời đại khi mà vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm trở nên nhức nhối như hiện nay. Muốn tự tay lắp đặt hệ thống trồng rau thủy canh tại nhà không khó nhưng nói như thế không có nghĩa là việc này dễ dàng. Nhà Đẹp Số cung cấp một số hướng dẫn giúp bạn biết cách xây dựng một hệ thống Aquaponics trong nhà của riêng mình.
Muốn hệ thống Aquaponics vận hành được trơn tru cũng như chăm sóc mô hình này một cách thuận tiện nhất, bạn cần nắm vững các nguyên tắc hoạt động riêng biệt của nó. Đặc biệt, trong hệ thống này cần có các dụng cụ trồng rau sạch đặc thù giúp cho mô hình hoạt động tốt. Khi đã nắm vững nguyên tắc, bạn mới có kiến thức, kinh nghiệm để lựa chọn chính xác các nguyên, vật liệu giúp hệ thống Aquaponics này có thể đi vào vận hành.
Khi bạn có nhu cầu xây dựng một hệ thống Aquaponics ngay trong chính mái ấm của mình, các bước dưới đây là cẩm nang bạn rất nên tham khảo.
Dụng cụ lắp đặt hệ thống Aquaponics
Các dụng cụ trồng rau sạch cần thiết phải mua cho hệ thống Aquaponics này gồm có:
- Kệ sắt chữ V hoặc các loại khung hàn xì.
- Bồn nhựa nguyên sinh nuôi cá, loại 100-400 lít.
- Giá thể sỏi nhẹ thay cho đất trồng.
- Máy bơm bể cá.
- Ống nhựa PVC 21 cùng các phụ kiện T, co để dẫn ống.
- Ống 34, các phụ kiện đi kèm là 3 co 34, 1 côn thu 34-21 để tạo siphon.
- 1 ren trong 21, 1 ren ngoài 21, 20cm ống 21, 1 T 34-21-34.
- Đá sủi kích cỡ từ 2,5-7,5cm.
- Máy khoan với mũi khoan 6 và mũi khoét 20.
- Cờ lê và mỏ lết cho ốc 13.
- Bộ test độ pH trong nước.
- Hạt giống rau sạch và cá giống.
Dù vẫn có thể tiết kiệm ngân sách bằng cách mua vật tư cũ, đã qua sử dụng nhưng Nhà Đẹp Số khuyến khích các gia đình nên chọn mới. Bởi khả năng các vật tư, dụng cụ thủy canh cũ đặc biệt là bể nước cũ rất nguy hại cho sức khỏe.
Các bước lặp đặt
Tìm địa điểm xây dựng hệ thống
Không thể chọn nơi lắp đặt hệ thống Aquaponics theo sở thích mà còn phải dựa vào việc nơi đó có đáp ứng yêu cầu về ánh năng trực tiếp > 4 tiếng đồng hồ / ngày hay không. Theo đó, bạn có thể tham khảo qua các vị trí thuận tiện nhất để đặt mô hình trồng rau sạch tại nhà như:
- Sân trước,
- Sân thượng,
- Ban công.
Lên kế hoạch thiết kế
Sau khi đã chọn được vị trí đặt hệ thống ở đâu trong nhà (sân trước, ban công hay sân thượng) thì bạn cần phải quan tâm đến diện tích trồng rau sạch mà gia đình bạn kỳ vọng là bao nhiêu (m2). Dựa trên diện tích trồng rau mong muốn cũng như mặt bằng đặt hệ thống, bạn mới xác định được thể tích bể là bao nhiêu (lít). Theo đó, tỉ lệ thể tích giữa các khay trồng rau sạch với thể tích của bể nuôi cá chỉ nên dao động trong khoảng 1,5-2 là chuẩn nhất.
Máy bơm nước là một trong những dụng cụ thủy canh cần thiết có trong hệ thống Aquaponics. Để chọn máy bơm loại nào giữa máy bơm chìm và máy bơm nổi, bạn nên căn cứ vào điều kiện cụ thể của mô hình trồng rau sạch tại nhà của mình. Để tiết kiệm điện và giảm tiếng ồn nhất thì bạn nên chọn máy bơm chìm. Loại máy bơm chìm vừa đảm bảo đủ nước tưới rau vừa đáp ứng điều kiện không gây tiếng ồn lớn lại giúp tiết kiệm ngân sách cho gia đình.
Sau khi đã tính toán xong về phần máy bơm nước, bạn tiến hành làm chân cho khay rau và vẽ sơ đồ đường điện, đường nước.
Lắp đặt hệ thống
– Thiết lập khung
Dùng kệ sắt chữ V hoặc khung hàn lắp ghép lại theo hình mẫu thiết kế. Tầng rau dưới cùng phải cao hơn bể nuôi cá ít nhất 30cm. Đặt các khay nhựa trồng rau lên kệ.
– Lắp đặt ống nước đứng
+Lắp đặt đường nước lên
Dùng ống nhựa PVC 21 để lắp ống nước bơm từ máy bơm lên. Bẻ góc bằng các co nối và dùng T để chia nước ngay tại các đường nhánh rẽ đi đến từng giàn trồng rau.
Theo chiều dọc của hàng chậu trên các kệ để thiết kế ống dẫn nước. Dùng máy khoan mũi khoan 7 để khoan lỗ từ 2-3 lỗ trên ống dẫn đảm bảo nước được bơm từ máy bơm lên đến được các khay trồng rau sạch.
+Lắp đặt đường nước xuống
Dùng máy khoan mũi khoét 20 khoét lỗ tròn ở vị trí đáy của mỗi khay trồng rau và lắp ren trong 21, ren ngoài 21 vào lỗ vừa khoét. Như thế đã hoàn tất việc tạo ra đường cho nước thoát xuống.
+Lắp đắt trục thoát nước chính cho mỗi tầng rau
Nếu bạn tạo ra nhiều tầng rau với độ cao khác biệt hãy sử dụng ống nhựa PVC 34 và các T 34-21-34 để tạo ra trục thoát nước chính cho mỗi tầng rau.
– Lắp đặt ống xi-phông và dụng cụ bảo vệ chất nền
Sơ đồ làm xi-phông bẫy nước như trong hình.
Mỗi tầng rau phải có một xi-phông. Cần lắp thêm khóa nước vào đầu cấp nước giúp lượng nước được điều chỉnh tốt hơn.
– Lắp đặt vòng van bi
Một vài lưu ý
- Nên tạo ra xi-phông tức hệ thống bình thông nhau trong mô hình Aquaponics.
- Khoảng cách giữa sỏi bề mặt của khay rau và mức nước dâng tối đa trong khay rau nên cách nhau 2cm.
- Để chống tràn vào mùa mưa cho bể cá, cần phải bịt lưới tại điểm chống tràn giúp cá nhỏ không bị trôi khi nước lớn.
- Để tránh rong rêu phát triển trong bể cá, bạn cần quan tâm việc che chắn nắng hoặc mua cá có thể ăn rêu về thả trong bể.
Hoàn thành
Chạy không tải để kiểm tra
Trước hết, bạn cần tiến hành cho hệ thống Aquaponics chạy không tải tức là chạy khi hệ thống chưa có rau và cá. Bước này nhằm kiểm tra một cách toàn diện tất cả các khâu vận hành như bơm, xi phông, cũng như khả năng chịu lực của chân hệ thống như thế nào, …
Chạy hệ thống
Sau khi đã chạy không tải, bạn cần đến bước chạy hệ thống khi đã thả cá và gieo hạt lên khay rau. Lưu ý:
- Lúc thả cá cần sục khí liên tục để cung cấp oxi cho cá.
- Có thể gieo hạt hoặc trồng cây non trong khay rau, cách làm nào cũng ổn.
- Cần dành thời gian theo dõi sự hoạt động của cá trong bể, sự tăng trưởng của rau mỗi ngày để có biện pháp xử lý kịp thời.
Thu hoạch
Sau một thời gian vun bón, chăm bẵm cũng đã đến lúc bạn thu hoạch rau, cá trong hệ thống Aquaponics.
Nhà Đẹp Số hy vọng các hướng dẫn cách xây dựng một hệ thống Aquaponics trong nhà có trong bài viết này sẽ giúp ích cho bạn khi muốn tự tay thiết lập một mô hình trồng rau sạch ngay tại nhà.
Xem thêm:
